بررسی فیتوشیمیایی گیاه dracocephalum polychaetum bornm.

مقدمه: گیاه dracocephalum polychaetum bornm. ازخانواده نعناعیان، یکی از گونه های بومی ایران از جنس dracocephalum می باشد و تاکنون گزارشی از مواد تشکیل دهنده این گونه انجام نگرفته است. این گیاه در طب سنتی منطقه کرمان به دلیل بوی خوش و به عنوان ضد دل درد با نام مفرو استفاده می شود. هدف: در این بررسی مواد تشکیل دهنده اسانس و فلاونوییدهای گیاه مورد مطالعه قرار گرفته اند. روش بررسی: سرشاخه هوایی خشک و پودر شده گیاه با روش تقطیر با آب داغ با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس گیری شد و اسانس حاصل با دستگاه gc-ms مورد تجزیه قرار گرفت. شناسایی ترکیبات تشکیل دهنده بر اساس مقایسه طیف های جرمی استاندارد و استفاده از ضریب بازداری و تزریق استاندارد صورت گرفت. عصاره متانلی گیاه روی سیلیکاژل ptlc کروماتوگرافی گردید و دو فراکسیون جدا شد. ساختمان این دو ترکیب با استفاده از طیف uv و h-nmr تعیین گردید. نتایج: گیاه دارای 3/1 درصد اسانس زرد کمرنگ می باشد که درصد عمده آن را مونوترپن ها تشکیل می دهند. اجزای اصلی شامل: پریل آلدیید (حدود 70 درصد) و لیمونن (حدود 17 درصد) می باشد. دو آگلیکون فلاونی آپی ژنین و لوتئولین در عصاره متانلی سرشاخه های هوایی گیاه وجود دارد. بحث: اسانس ها و فلاونوییدها معمول ترین مواد شیمیایی گونه های دیگر dracocephalum می باشند. درصد اسانس در d. polychaetum در مقایسه با سایر گونه ها بالاتر است و پریل آلدیید تاکنون در هیچ گونه ای از dracocephalum گزارش نشده است. فلاون های آپی ژنین و لوتئولین در سایر گونه های این جنس نیز وجود دارند.